พระราชวังโบราณ อยุธยา
คือ พระราชวังหลวง
ในสมัยกรุงศรีอยุธยา

ประวัติ

เมื่อ สมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1
(พระเจ้าอู่ทอง) ทรงสถาปนากรุงศรีอยุธยา ขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1893
พระองค์โปรดเกล้าฯ ให้
สร้างพระที่นั่ง 3 องค์
ได้แก่ พระที่นั่งไพฑูรย์มหาปราสาท
พระที่นั่งไพชยนต์มหาปราสาท
และ พระที่นั่งไอศวรรย์มหาปราสาท
ในเขตวัดพระศรีสรรเพชญ์ในปัจจุบัน
และ ยังโปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระที่นั่ง
มังคลาภิเษกมหาปราสาทและพระที่นั่งตรีมุขด้วย
พระราชวังระยะแรกนี้ เป็นที่ประทับ
ของพระมหากษัตริย์ 7 พระองค์ เป็นเวลา 98 ปี

ครั้นเมื่อสมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ
เสด็จขึ้นเสวยราชสมบัติเมื่อ พ.ศ. 1991
ทรงยกบริเวณพระราชวังเดิม
ได้แก่ พระที่นั่ง 3 องค์นั้น ให้เป็นพุทธาวาส หรือก็คือวัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วจึงโปรดเกล้าฯ
ให้ย้ายพระราชวังมาสร้างใหม่ทางด้านเหนือของพระราชวังเดิม ใกล้แม่น้ำลพบุรี คูเมืองด้านเหนือ โปรดเกล้าฯ
ให้สร้างพระที่นั่งเบญจรัตนมหาปราสาท
และพระที่นั่งสรรเพชญ์มหาปราสาท
เป็นพระที่นั่ง 2 องค์แรก

มีพระที่นั่งอีกองค์หนึ่งซึ่งสร้างในเขตนี้
แต่ไม่มีหลักฐานที่แน่ชัดว่าสร้างในรัชสมัยใด ก็คือ พระที่นั่งมังคลาภิเษก หรือพระที่นั่งวิหารสมเด็จพระมหาปราสาท 3 องค์นี้ เป็นที่ประทับของพระมหากษัตริย์ 16 พระองค์ เป็นเวลา 182 ปี
ในสมัยของสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง
ทรงขยายให้วังหลวงกว้างขวางมากขึ้นกว่าเดิม โดยให้เขตพระราชวังไปเชื่อมติดกับ วัดพระศรีสรรเพชญ์ แล้วก็โปรดเกล้าฯ ให้สร้างพระมหาปราสาทเพิ่มอีก 2 องค์ คือพระที่นั่งสุริยาศน์อัมรินทร์
และ พระที่นั่งจักรวรรดิ์ไพชยนต์

ต่อมาในรัชสมัยของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช ทรงสร้างพระที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์ ขึ้นเป็นที่ประทับอีกองค์หนึ่ง
ดังนั้นวังหลวงสมัยอยุธยาตอนปลายมี
พระมหาปราสาทรวมทั้งสิ้น 6 องค์
เป็นที่ประทับของ พระมหากษัตริย์ 10 พระองค์ เป็นเวลา 137 ปี จนเสียกรุงศรีอยุธยาเมื่อ พ.ศ. 2310
พระบรมมหาราชวังในกรุงเทพมหานครนั้น ได้สร้างเลียนแบบพระบรมมหาราชวังในกรุงศรีอยุธยา

เครดิต:เที่ยวตามวิจัย