งานปูนปั้นขนาดใหญ่
แสดงตอนต่างๆในพุทธประวัติ
ที่เมรุทิศ เมรุมุม ของวัดไชยวัฒนาราม คือข้อมูลที่ยังเหลืออยู่แห่งสุดท้ายในอยุธยา สภาพที่ชำรุดมากทำให้ศึกษาได้เพียงบางผนัง

เช่นผนังด้านเหนือของเมรุมุมตะวันออกเฉียงเหนือ คือตอนพระพุทธองค์เทศนาโปรดพระพุทธมารดาบนสวรรค์ชั้นดาวดึงส์ พระพุทธองค์อยู่ในพระอิริยาบถลีลาภายในปราสาทยอด เขาคงขอประสาทที่ปั้นไว้มีเขาเดียวกับเมรุทิศ เมรุมุมนั่นเอง

ผนังด้านตะวันออกของเมรุเดียวกันแสดงตอนเสด็จลงมาสวรรค์ชั้นนั้น ประติมากรรมแผงดังกล่าวช่วยให้เราได้ทราบวิธีการของช่างที่อาศัยเงื่อนไขของพื้นที่เพื่อจัดวางองค์ประกอบภาพ
ลวดลายประดับยุคปลายมีทั้งสืบทอดและทั้งกลายลักษณะจากยุคกลาง สังเกตได้จากลายที่ใช้ประดับกรอบซุ้มประตูที่เหลืออยู่ของเมรุทิศใต้ของวัดไชยวัฒนารามเป็นต้น