“วัดพุทไธศวรรย์” เป็นอีกวัดหนึ่งที่มีความสำคัญและมีความเป็นมาที่น่าสนใจ และที่สำคัญคือรอดพ้นจากการเผาทำลายของข้าศึกเมื่อครั้งเสียกรุงใน พ.ศ.2310 เนื่องจากเป็นวัดที่อยู่นอกเมือง จึงทำให้โบราณสถานและโบราณวัตถุต่างๆ ยังมีร่องรอยนับแต่อดีตไว้ให้ชื่นชมและศึกษาจนถึงปัจจุบัน

วัดพุทไธศวรรย์เป็นพระอารามหลวงที่สร้างขึ้นในยุคสถาปนากรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยสมเด็จพระรามาธิบดีที่ 1 หรือพระเจ้าอู่ทอง ปฐมบรมกษัตริย์แห่งกรุงศรีอยุธยา ได้โปรดให้สถาปนาพระวิหารและพระมหาธาตุในพระตำหนักเวียงเหล็ก ซึ่งเป็นที่ประทับเดิมขณะเสด็จมาตั้งมั่นอยู่เดิมขึ้นเป็นอาราม และให้ชื่อว่า “วัดพุทไธศวรรย์” เพื่อเป็นพระราชอนุสรณ์

หลังจากขึ้นครองราชย์สมบัติแล้ว 3 ปีสถานที่สำคัญภายในวัดที่น่าสนใจได้แก่ พระอุโบสถซึ่งเดิมคือพระตำหนักเวียงเหล็ก พระธาตุ หรือพระปรางค์ใหญ่ ซึ่งเป็นศิลปะอยุธยาตอนต้น ผสมผสานศิลปะแบบขอม มีระเบียงล้อมรอบ ภายในประดิษฐานพระปูนปั้นนับร้อยองค์ ด้านข้างพระปรางค์ยังมีมณฑปข้าง เป็นที่ประดิษฐานพระประธานปูนปั้นปางมารวิชัย ฯลฯ