วัดอโยธยา ตั้งอยู่ที่ตำบลหันตรา
อำเภอพระนครศรีอยุธยา
จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
ตั้งอยู่บริเวณตอนเหนือของเขตอนุรักษ์เมืองเก่าอโยธยา ในท้องที่เรียกได้อีกอย่างว่า วัดศรีอโยธยา หรือวัดเดิม
ตามตำนานในพงศาวดารเหนือเชื่อว่า บริเวณของวัดนี้เคยเป็นพระราชวังสมัยอโยธยา ต่อมาเมื่อกษัตริย์ผู้ปกครองเมืองได้ถวายพื้นที่วังให้สร้างเป็นวัด จึงได้ชื่อว่า วัดเดิม อันเป็นศูนย์กลางของเมืองอโยธยาริมแม่น้ำป่าสัก ก่อนที่พระเจ้าอู่ทองจะสถาปนากรุงศรีอยุธยา ณ หนองโสน วัดอโยธยาหรือวัดเดิมนี้ ไม่ปรากฏหลักฐานในพงศาวดารอยุธยาถึงการบูรณปฏิสังขรณ์แต่ประการใด แต่น่าเชื่อว่าคงจะเป็นวัดหลวงที่เจ้าอาวาสที่ความสำคัญและมีบทบาททางศาสนา ในสมัยอยุธยาวัดหนึ่ง เช่น ในสมัยพระนารายณ์วัดนี้มีสมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์เป็นผู้มีภูมิรู้แตกฉานใน คัมภีร์พระไตรปิฎก เชื่อว่าสมเด็จฯ องค์นี้คือผู้แต่ง “ราโชวาทชาดก” ซึ่งเป็นชาดกสำคัญของราชสำนักอยุธยา
พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เมื่อครั้งเสด็จประพาสในปลายรัชสมัย พ.ศ. 2451 ทรงระบุว่า วัดเดิมนี้คือวัดโบราณ มีมาแต่สมัยอโยธยา เป็นวัดคามวาสีที่ตั้งอยู่กลางพระนครอโยธยา ดังนั้น พื้นที่ในบริเวณนี้จึงเชื่อกันว่าเป็นเมืองอโยธยาตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา ดังนั้นในระยะต่อมาจึงได้มีการเรียกชื่อใหม่เป็นวัดอโยธยา เพื่อให้สอดคล้องกับความเชื่อนี้
วัดอโยธยา มีโบราณสถานสำคัญคือพระเจดีย์ขนาดใหญ่ ลักษณะเป็นเจดีย์แปดเหลี่ยม ชั้นล่างสุดเป็นฐานสูงในผังสี่เหลี่ยม เหนือขึ้นไปเป็นชุดฐานบัวในผังแปดเหลี่ยมลักษณะค่อนข้างเตี้ย รองรับองค์ระฆังขนาดใหญ่ รอบองค์ระฆังประดับปูนปั้นเป็นรูปกลีบบัวโดยรอบ สันนิษฐานว่าคงเป็นงานประดับเพิ่มในภายหลัง ส่วนเหนือองค์ระฆังขึ้นไปหักหายไปแล้ว จากรูปแบบที่ปรากฎนี้ทำให้สันนิษฐานได้ว่า เจดีย์องค์นี้น่าจะสร้างขึ้นในสมัยกรุงศรีอยุธยาตอนต้น และน่าจะมีการบูรณะเพิ่มเติมมาโดยตลอด
ข้อมูลจาก
กรมการศาสนา กระทรวงวัฒนธรรม
Chulalongkorn University Intellectual Repository