เรือนไทยโบราณซึ่งสะท้อนให้เห็นสถาปัตยกรรมไทย ชื่อคุ้มขุนแผนไม่ได้เพื่อเป็นที่รำลึกหรือให้นึกถึงตัวละครเอกในวรรณกรรมขุนช้างขุนแผน ซึ่งเชื่อกันว่ามีเค้าโครงเรื่องจริงอยู่ไม่น้อย เพียงแต่ใช้ชื่อคุ้มขุนแผนเพื่อสะท้อนให้เห็นถึงการเป็นเรือนไทยสมัยเก่านั่นเอง

ลักษณะของคุ้มขุนแผนเป็นเรือนไทยของคหบดี ภายในคุ้มมีเรือนใหญ่และเล็กหลายหลัง สะท้อนภูมิปัญญาในการสร้างบ้านสมัยก่อน เช่น เสาบ้านมีลักษณะสอบเข้าเพื่อให้เรือนบ้านไม่ให้ทรุดตัวเมื่อต้องเจอน้ำท่วม ใต้ถุนเปิดโล่งใช้เป็นที่สำหรับเก็บอุปกรณ์ต่างๆ การวางเรือนเหลื่อมเยื้องกันเพื่อรับลมและเลี่ยงแสงแดด หลังคาทรงจั่วสูงมุงหลังคาตามระดับองศาที่สูงชันน้ำฝนจึงไหลได้เร็ว อีกทั้งช่วยบรรเทาความร้อนที่จะถ่ายเทลงมายังส่วนล่าง

นอกจากภูมิปัญญาเหล่านี้ ใครจะใช้ที่นี่เป็นสถานที่ถ่ายภาพเก๋ๆ ย้อนยุคไปกับกลิ่นอายการเป็นเมืองเก่าแก่ของอยุธยาก็ได้เช่นกัน

เวลาทำการ : ทุกวัน 8.30-16.30 น. ไม่มีค่าเข้าชม

ที่ตั้ง : ภายในเกาะเมือง เยื้องกับวัดพระราม อีกฝั่งถนนตรงข้ามศาลหลักเมือง